Οχετός αποβλήτων έχει γίνει ο Κηφισός

Οχετός αποβλήτων έχει γίνει ο Κηφισός
Παρανομίες και αυθαιρεσίες συνεχίζουν να κακοποιούν τον ποταμό, ενώ ο αρμόδιος φορέας παραμένει επί τέσσερα χρόνια αδρανής
Του Σπυρου Καραλη

Πέρασαν δώδεκα χρόνια από την έκδοση του προεδρικού διατάγματος για την προστασία του Κηφισού, τέσσερα χρόνια από τη σύσταση του «Φορέα Διαχείρισης και Ανάπλασης» και οκτώ μήνες από την εκπνοή της τελευταίας παράτασης λειτουργίας που δόθηκε σε βιομηχανίες, οι οποίες είναι εγκατεστημένες εκεί, αλλά ο ποταμός συνεχίζει να κακοποιείται βάναυσα και καθημερινά με απόρριψη βιομηχανικών αποβλήτων και απορριμμάτων, καταπατήσεις και αυθαίρετες κατασκευές, προκαλώντας αισθήματα απόγνωσης και δυσφορίας στους χιλιάδες των Αθηναίων που κατοικούν πέριξ του. Η αφόρητη δυσοσμία πνίγει πλέον τους πάντες, από τη Μεταμόρφωση μέχρι τους παραλιακούς δήμους, οι διαμαρτυρίες κατοίκων και περιβαλλοντικών οργανώσεων όμως, προσκρούουν στην αλληλομετάθεση ευθυνών και στην επικάλυψη αρμοδιοτήτων ανάμεσα στις διάφορες υπηρεσίες. Ταυτόχρονα, ο «Φορέας Διαχείρισης και Ανάπλασης Κηφισού», αρμόδιος για την προστασία του ποταμού υπάρχει μόνον ως... «σφραγίδα», καθώς δεν στελεχώθηκε και δεν χρηματοδοτήθηκε ούτε με ένα ευρώ και κατά συνέπεια δεν λειτούργησε ποτέ.

«Τέσσερα χρόνια παραμένουμε αδρανείς, περιμένοντας την κρατική χρηματοδότηση. Είμαστε ένας επίσημος φορέας του δημοσίου χωρίς γραφεία, χωρίς προσωπικό, χωρίς χρήματα που απλώς παρακολουθεί τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση του ποταμού από τις δεκάδες αυθαιρεσίες που καταγράφονται καθημερινά. Βιομηχανίες και βιοτεχνίες συνεχίζουν να λειτουργούν, τα δεκάδες αυθαίρετα παραμένουν, κι ο ποταμός εξακολουθεί να ρυπαίνεται», τονίζει μιλώντας στην «Κ» ο γραμματέας του «Φορέα Διαχείρισης και Ανάπλασης Κηφισού» κ. Ντίνος Λάσκαρης και συνεχίζει. «Χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Αν είχαμε τα μέσα να παρέμβουμε τότε θα είχαν ξεκινήσει τουλάχιστον, ορισμένα έργα ανάπλασης. Αντ’ αυτών, η κατάσταση χειροτέρευσε μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες».

Η δυσοσμία πνίγει τους κατοίκους

Και τα 12 χιλιόμετρα κατά μήκος του Κηφισού, που είναι ενταγμένα σε καθεστώς προστασίας, στα όρια των Δήμων Κηφισιάς, Μεταμόρφωσης, Αχαρνών, Ν. Φιλαδέλφειας, σε καμία περίπτωση δεν θυμίζουν τον τόπο αναψυχής των εξαγγελιών. Αντιθέτως, η ρύπανση είναι εμφανέστατη ακόμη και στην περιοχή της Μεταμόρφωσης όπου, θεωρητικά τουλάχιστον, λειτουργεί μονάδα βιολογικού καθαρισμού αποβλήτων της ΕΥΔΑΠ, τη διαχείριση της οποίας έχει αναλάβει ιδιώτης.

Περίπου 200 μ. μετά τις δεξαμενές της, παρουσιάζεται ένα ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα ρύπανσης, ορατό διά γυμνού οφθαλμού, και εύλογα διερωτάται κανείς τι είδους βιολογικός καθαρισμός πραγματοποιείται σε αυτή μονάδα; Περιβαλλοντικοί σύλλογοι κάνουν ευθέως λόγο για απόρριψη μη επεξεργασμένων βιομηχανικών, αλλά και τοξικών αποβλήτων και έχουν προσφύγει στην Εισαγγελία Αθηνών η οποία διερευνά την υπόθεση. «Είναι βιομηχανικά απόβλητα που λόγω των γνωστών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ψυττάλεια χύνονται από βυτιοφόρα στον αγωγό της Μεταμόρφωσης κι από εκεί στον Κηφισό. Η όλη διαδικασία γίνεται εν κρυπτώ, καθώς ουδείς ελέγχει εάν τα απόβλητα είναι οικιακά ή τοξικά και το αποτέλεσμα το νιώθουν, και κυρίως το μυρίζουν, όλοι όσοι ζουν δίπλα στις όχθες του ποταμού», τονίζει ο κ. Γιάννης Μανίκας, υπάλληλος στην ΕΥΔΑΠ και μέλος της «Οικολογικής Εξόρμησης Κηφισού».

Τα προβλήματα από τη δυσοσμία συνεχίζονται κατά μήκος του ποταμού, γίνονται όμως εντονότερα στο τμήμα από την οδό Πειραιώς έως την εκβολή του Κηφισού στο Νέο Φάληρο. Πρόσφατα, η Νομαρχία Πειραιά, έπειτα από μια, πέραν του συνήθους, ρύπανση των υδάτων από μεγάλα τεμάχια γαλακτοποιημένων ελαιωδών αποβλήτων καθ’ όλο το πλάτος, που συνοδευόταν από έντονη και δυσάρεστη ελαιώδη οσμή, συνέταξε ειδική αναφορά που περιελάμβανε την έκθεση αυτοψίας και φωτογραφικό υλικό προς τον αρμόδιο εισαγγελέα Πειραιά. Στην έκθεση η Νομαρχία Πειραιά κατήγγειλε τις αρμόδιες υπηρεσίες ότι «κωφεύουν συστηματικά στις επανειλημμένες εκκλήσεις των κατοίκων που υποφέρουν από την πλημμελή τήρηση των περιβαλλοντικών όρων».

Τα νερά μένουν στάσιμα

«Η δυσοσμία του Κηφισού οξύνεται στην κατάληξή του, κυρίως λόγω της στασιμότητας που παρουσιάζουν τα ύδατα λόγω των αντιπλημμυρικών έργων που έγιναν με την κατασκευή της υπερυψωμένης λεωφόρου ταχείας κυκλοφορίας. Τώρα πια τα ύδατα λιμνάζουν, καθώς ο πυθμένας του ποταμού βρίσκεται κάτω από το επίπεδο της θάλασσας», εξηγεί ο κ. Δημήτρης Κουτσογιάννης, καθηγητής τμήματος Πολιτικών Μηχανικών στον Τομέα Υδατικών Πόρων του ΕΜΠ. «Στα μειονεκτήματα του συγκεκριμένου τμήματος θα πρέπει να προσθέσουμε και τη δυσκολία επιτήρησης και απομάκρυνσης ξένων σωμάτων που τυχόν περνούν από την ανάντη ελεύθερη κοίτη, στην κατάντη σκεπασμένη κοίτη του ποταμού. Για να λυθεί το πρόβλημα θα πρέπει ο Κηφισός να γίνει ξανά τρεχούμενο ποτάμι».

«Ορισμένες ημέρες η μυρωδιά που αναδύεται είναι τόσο έντονη ώστε δεν μπορούμε να ανασάνουμε. Κλείνουμε πόρτες και παράθυρα και ανησυχούμε σοβαρά για τις επιπτώσεις στην υγεία διότι εκτός από τις οσμές και τη μόλυνση αντιμετωπίζουμε και τεράστιο πρόβλημα με τα έντομα που ενδημούν πλέον στα στάσιμα νερά, ειδικά τις θερμές ημέρες και το καλοκαίρι. Ο Κηφισός στην περιοχή Μοσχάτου - Νέου Φαλήρου έχει στην πραγματικότητα μεταβληθεί σ’ έναν ανοικτό και ανήλιαγο οχετό τεραστίων διαστάσεων», υπογραμμίζει ο κ. Αποστόλος Αλωνιάτης, συντονιστής της περιβαλλοντικής οργάνωσης «ΚΗΦΙ-SOS».

«Κι όμως ο ποταμός είναι ζωντανός...»

Η μακρά, και καθ’ όλα άκαρπη προσπάθεια για την προστασία του ποταμού αρχίζει το 1994 με την έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος περί καθορισμού ζωνών προστασίας του Κηφισού και των παραχειμάρρων του. Σύμφωνα με το Π.Δ. στην Α΄ Ζώνη συμπεριλήφθηκαν εκτάσεις που βρίσκονται σε απόσταση 50 μέτρων εκατέρωθεν του άξονα της κοίτης του ποταμού και των χειμάρρων του. Οι περιοχές αυτές καθορίστηκαν ως ζώνες απόλυτης προστασίας όπου επιτρεπόταν μόνον η γεωργική χρήση και απαγορευόταν αυστηρά η δόμηση. Στη Β΄ Ζώνη καθορίστηκαν εκτάσεις γεωργικής χρήσης, κατοικίας, καθώς επίσης δραστηριοτήτων αναψυχής, πολιτισμού, αθλητισμού και κάμπινγκ με όρους και περιορισμούς στη δόμηση.

Οκτώ χρόνια αργότερα ιδρύεται και ο Φορέας Διαχείρισης και Ανάπλασης με ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων μεταξύ των οποίων και η παρακολούθηση της εφαρμογής του Π.Δ. για την προστασία από αυθαίρετες κατασκευές, μπαζώματα και από τη μη τήρηση των περιβαλλοντικών όρων των βιοτεχνικών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων.

500 αυθαιρεσίες

«Τόσο στην Α΄ Ζώνη όσο και στη Β΄ έχουμε καταγράψει περισσότερες από 500 αυθαιρεσίες που αφορούν μπαζώματα, παράνομες εγκαταστάσεις και κτίσματα. Η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος έχει πραγματοποιήσει επιθεωρήσεις και έχουν διαβιβαστεί στον εισαγγελέα οι φάκελοι των περιπτώσεων για τις οποίες έχουν βεβαιωθεί παραβάσεις. Ομως αυτά δεν αρκούν. Οσο δεν προχωρούν τα έργα ανάπλασης, ο Κηφισός θα παραμένει ένας απέραντος σκουπιδότοπος. Είναι εκπληκτικό, όμως, ότι παρά τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει παραμένει ένα ζωντανό ποτάμι. Αρκεί να κάνει κανείς μια βόλτα στις πηγές του για να διαπιστώσει πόσο μοναδικό είναι το τοπίο εκεί», λέει ο γραμματέας του «Φορέα Διαχείρισης και Ανάπλασης Κηφισού» κ. Λάσκαρης και καταλήγει:

«Παρά τα εγκλήματα που έγιναν σε βάρος του φυσικού τοπίου, ο ποταμός συνεχίζει να διατηρεί και να αναγεννά τη χλωρίδα και την πανίδα του, τουλάχιστον στο τμήμα εκείνο όπου διατηρείται αλώβητη η φυσική του κοίτη και εξακολουθεί να τροφοδοτεί με οξυγόνο την πρωτεύουσα. Φανταστείτε τα οφέλη που θα προέκυπταν για την Αθήνα και τη δημόσια υγεία από την ανάπλασή του. Μιλάμε για μια τεράστια έκταση πρασίνου και αναψυχής, συνολικής έκτασης 12 χιλιάδων στρεμμάτων από τη Νέα Φιλαδέλφεια μέχρι τις πηγές του».

Περιβαλλοντική αθλιότητα

Του Φωτη Κουβελη*

Ο Κηφισός ποταμός αποτελεί την εικόνα της σύγχρονης περιβαλλοντικής αθλιότητας της πρωτεύουσας.

Στις αρχές του 2007, δώδεκα και πλέον χρόνια μετά την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος με το οποίο καθορίστηκαν ζώνες προστασίας, όροι και περιορισμοί δόμησης και πέντε περίπου χρόνια μετά τη σύσταση Φορέα Διαχείρισης και Ανάπλασης του ποταμού και των παραχειμάρρων του, ο Κηφισός κακοποιείται βάναυσα και καθημερινά με απόρριψη λυμάτων και απορριμμάτων, με καταπατήσεις και αυθαίρετες κατασκευές.

Οι κάτοικοι των περιοχών γύρω από το Κηφισό εισπράττουν τη δυσοσμία από τα κάθε λογής απόβλητα από οχλούσες βιομηχανίες και βιοτεχνίες που εξακολουθούν να ρυπαίνουν τις όχθες και την κοίτη του.

Ο κίνδυνος των πλημμυρών δεν έχει εκλείψει, ενώ ο οδικός άξονας πάνω από τον ποταμό πρόσθεσε ρύπανση, θόρυβο, αισθητική ασχήμια. Ο όγκος τσιμέντου πάνω και γύρω από το ποτάμι άλλαξε το μικροκλίμα.

Είναι επιβεβλημένη η άμεση ύπαρξη δράσεων και ενεργειών του αρμόδιου Φορέα Διαχείρισης και Ανάπτυξης και η εφαρμογή των διατάξεων του σχετικού νομοθετήματος. Κάθε καθυστέρηση πολλαπλασιάζει τα προβλήματα και απομακρύνει ακόμα περισσότερο τη λύση τους.

* Ο Φ. Κουβέλης είναι βουλευτής Β΄ Αθήνας και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100044_11/02/2007_215426

Kυριακή, 11 Φεβρουαρίου 2007